Kodi i Punës është bazuar mbi disa parime universale që garantojnë të drejta të barabarta për të gjithë individët në marrëdhëniet e punës. Ai përcakton rregullat për zhvillimin e marrëdhënieve të qëndrueshme dhe transparente ndërmjet punëdhënësve dhe punëmarrësve.
Drejtësia
Çdo marrëdhënie pune duhet të bazohet në respektimin e të drejtave dhe përgjegjësive të ndërsjella (Neni 1).
Barazia
Punëdhënësit janë të detyruar të sigurojnë kushte të barabarta për të gjithë punonjësit, duke shmangur çdo formë diskriminimi mbi bazën e gjinisë, racës, besimit fetar apo bindjeve politike (Neni 9).
Shembull praktik: Një kompani e madhe që punëson punonjës në pozicione të ndryshme nuk mund të ofrojë paga të ndryshme për burra dhe gra që kryejnë të njëjtën punë.
Respektimi i Kushtetutës dhe Lidhja me Legjislacionin Ndërkombëtar
Kodi i Punës mbështetet ngushtë në Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë, e cila garanton barazinë përpara ligjit dhe të drejtën për punë të drejtë dhe të ndershme (Neni 2). Ai harmonizohet gjithashtu me konventat ndërkombëtare si ato të Organizatës Ndërkombëtare të Punës (ILO), duke siguruar që dispozitat e tij janë në përputhje me standardet globale.
Shembull praktik: Një punonjës shqiptar në një kompani ndërkombëtare ka të drejtën për të njëjtat pushime dhe kushte pune si punonjësit në vendet e tjera ku operon kompania.
Hierarkia e Normave dhe Respektimi i Zakonit
Në rast të mospërputhjeve midis kontratave individuale dhe ligjit, normat më të favorshme për punëmarrësin kanë përparësi. Po ashtu, në mungesë të dispozitave të qarta, zbatohen zakonet dhe praktikat që janë pranuar gjerësisht në marrëdhëniet e punës (Neni 11).
Shembull praktik: Nëse një kontratë pune parashikon 3 javë pushim vjetor, por ligji përcakton 4 javë, zbatohet ligji si normë më e favorshme.