Durana Tech Park është iniciativa e parë për ndërtimin e një parku inovacioni në Shqipëri. Ai do të vendoset në Xhafzotaj, Durrës (afër Rinasit dhe portit të Durrësit) dhe synon të kthehet në një qendër rajonale teknologjike. Qëllimi është të tërheqë investime të huaja dhe të krijojë hapësira për kompanitë IT, universitete, nomadë digjitalë etj. Kjo zonë do të sjellë afro 5,000 vende pune të reja për profesionistë të kualifikuar.
Kuadri ligjor dhe organizimi
Ligji nr. 58/2022 “Për krijimin, organizimin dhe funksionimin e Parqeve Teknologjike dhe Shkencore” përcakton strukturën e përfitimeve dhe procedurën për parqe si Durana. Durana u miratua me vendim të Këshillit të Ministrave Nr. 185, datë 27.03.2024, që aprovonte hapjen e parkut. Pronat shtetërore (26 ha tokë në Xhafzotaj) iu kaluan në administrim Korporatës së Investimeve Shqiptare (AIC). AIC ka themeluar shoqërinë aksionare “Durana Tech Park” si entitet zhvillues dhe administrator i parkut. Pra, AIC mbikëqyr projektin në bashkëpunim me Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.
Lexo edhe Mundësi të reja për biznesin tuaj: Si përfitoni nga parqet teknologjike dhe shkencore?
Avantazhet dhe lehtësirat fiskale
Bizneset që operojnë në Durana Tech Park përfitojnë një paketë të plotë lehtësirash fiskale:
- Tatimi mbi fitimin 0% për 15 vjet (përfitim 15-vjeçar nga të ardhurat brenda parkut).
- Tatimi mbi pagat 0% për 10 vjet për të gjithë personelin e angazhuar në kërkim-dhe-zhvillim.
- TVSH 0% për mallrat, pajisjet dhe shërbimet e përdorura në park për prodhimin e produkteve inovative.
- Taksat vendore 0% për 10 vjet – përjashtim nga taksat mbi pasuritë e paluajtshme dhe infrastrukturën për ndërtimet brenda parkut.
- Rimbursim i pjesëmarrëshëm shtetëror për shpenzimet e trajnimit të stafit teknik dhe shkencor.
- Procedura doganore të thjeshta – krijim pike doganore brenda parkut për import/eksport të materialeve inovative.
- TVSH 0% për prodhimet në park – mallrat e furnizuara në park trajtohen si eksport
Gjithashtu, kompanitë paguajnë vetëm taksën fikse 1% të xhiros vjetore për regjistrimin në zonën ekonomike të Duranës. Ndërkohë, qeveria ofron lehtësira migratorie për profesionistët e teknologjisë: hyrje pa vizë dhe leje qëndrimi 5-vjeçare (me mundësi shtetësie pas 5 vjetësh) për anëtarët e parkut , si edhe procedura të thjeshta për nomadët digjitalë.
Si bëhet aplikimi dhe përzgjedhja
Për t’u bërë pjesë e parkut, bizneset dhe investitorët duhet të aplikojnë online në faqen zyrtare . Procesi ka dy faza: (1) plotësimi i formularit të aplikimit sipas kategorisë (kompani të mëdha, startup, institucion akademik, nomad digjital, etj.); (2) të ftohen për të paraqitur një studim fizibiliteti. Pas vlerësimit, përzgjidhen ndërmarrjet më premtuese (me përqendrimin më të lartë të stafit dhe të ardhurave deklaruese). Prioritet i jepet bizneseve të sektorit IT dhe R&D, sipas kritereve ligjore. Korporata e Investimeve organizon procedura konkuruese transparente me negociata për zgjedhjen e operatorit/zhvilluesit të parkut, dhe më pas fillon pranim-aplikimin për kompani anëtare.
Modelet rajonale dhe shembujt
Durana nuk është një rast i izoluar: rajoni ballkanik ka modele të ngjashme inovacioni. Serbia (parqet e Novi Sadit dhe Beogradit) dhe Kroacia kanë krijuar tashmë parqe teknologjike që strehojnë dhjetëra kompani inovative dhe krijojnë mijëra vende pune. Këto modele kanë tërhequr investime të huaja të ngjashme dhe kanë shërbyer si frymëzim për Shqipërinë. Ligji ynë 58/2022 për parqet teknologjike është në përputhje me praktikat e Rajonit dhe Evropës, duke krijuar një bazë të fortë ligjore dhe fiskale për zhvillimin e Durana Tech Park.
Roli i “ambasadorit” të Duranës
Si ambasador i Durana Tech Park, ju bëheni lidhësi kryesor mes parkut dhe komunitetit të biznesit. Detyrat mund të përfshijnë: prezantimin e parkut dhe avantazheve të tij tek rrjetet e investitorëve, organizimin e eventeve dhe seminareve informuese, asistimin e kompanive në procesin e aplikimit si edhe bashkëpunimin me AIC për çështje teknike. Ambasadori ndihmon në promovimin e parkut: fton kompanitë dhe startup-et që të aplikojnë, u jep mundësi takimi me zyrtarë të parku, dhe mban lidhje me aktorët kryesorë (universitete, investitorë, institucione shtetërore). Në thelb, ambasadori angazhohet që Durana të bëhet zyra e tyre ideale inovacioni në Shqipëri.
Hapat praktike dhe ecuria deri tani
Hapat e parë janë hedhur tashmë. Në shkurt 2025, Durana Tech Park u prezantua zyrtarisht në Tiranë nga Ministri i Ekonomisë. Më pas, në prill 2025 u dha çelja ceremoniale – 24 kompani, 6 startup-e, 2 nomadë digjitalë dhe 2 institucione akademike morën certifikatën e antarësisë së parë. Aktualisht rreth 50 kompani kanë shprehur interes për t’u përfshirë në park. Sipas parashikimeve zyrtare, Durana pritet të gjenerojë mbi 5,000 vende pune dhe të shtojë eksportet teknologjike të Shqipërisë, me efekt të pritshëm ekonomik në miliarda euro gjatë 20 viteve të ardhshme.
Për sipërmarrësit, Durana është mundësi konkrete për zhvillim: ajo ofron të gjitha lehtësirat e ligjit të parqeve shkencore, infrastrukturë të garantuar shtetërore dhe një ekosistem mbështetës për inovacion. Një biznes me projekte R&D mund t’i shfrytëzojë këto nxitje për të ulur kostot fillestare dhe për t’u zgjeruar në tregjet ndërkombëtare. Kjo është një shans serioz për investitorët vendas e të huaj që duan të punojnë me teknologjitë më të fundit, në një mjedis bashkëpunues dhe të përfitueshëm fiskal.
Fillo sot me një muaj falas
Kërkoni një ekonomist të jashtëm që t’ju ndihmojë me kontabilitetin, tatimet dhe këshillim financiar?
Plotësoni formën e kontaktit dhe një nga ekspertët tanë do t’ju kontaktojë për të nisur regjistrimin e biznesit falas dhe muajin e parë pa pagesë të shërbimit.
Ose kontaktoni direkt +355 69 323 2349 dhe [email protected].