Çfarë është SEPA dhe çfarë do të thotë për shqiptarët?
Më 21 nëntor 2024, Shqipëria u bë zyrtarisht anëtare e SEPA (Single Euro Payments Area), një hap i rëndësishëm drejt integrimit të plotë në tregun financiar evropian. Ky zhvillim sjell përfitime të shumta për bizneset dhe individët shqiptarë, duke përfshirë uljen e kostove të transaksioneve, rritjen e shpejtësisë së pagesave dhe aksesin në kanale të reja pagesash.
SEPA është një iniciativë e Bashkimit Evropian që synon të standardizojë dhe thjeshtojë pagesat në euro brenda vendeve pjesëmarrëse. Pjesëmarrja e Shqipërisë në SEPA nënkupton:
Lehtësim të kostove dhe kohës së pagesave ndërkombëtare: Transaksionet në euro me vendet anëtare të SEPA-s do të jenë më të shpejta dhe me tarifa më të ulëta.
Rritje të efikasitetit financiar për bizneset dhe individët: Standardizimi i procedurave të pagesave ul burokracinë dhe rrit transparencën.
Përfshirje në një sistem të unifikuar dhe të sigurt pagesash: SEPA ofron një infrastrukturë të besueshme për kryerjen e pagesave në euro.
Për individët, kjo do të thotë mundësi për të dërguar dhe marrë para më shpejt nga Evropa, ndërsa për bizneset, nënkupton rritje të konkurrencës përmes shpenzimeve më të ulëta dhe koha më e shkurtër e kryerjes së pagesave.
Si ndikon SEPA konkretisht në përditshmërinë e përdoruesve
Reduktimi i komisioneve për transaksione ndërkombëtare
Aktualisht, komisionet për transferimin e shumave si 1,000, 10,000, apo 100,000 euro janë të larta, shpesh mbi 1% të vlerës së transaksionit. Me SEPA, këto tarifa mund të jenë minimalisht 5 herë më të ulëta.
Shembull: Nëse një biznes aktualisht paguan mbi 100 euro komision për një pagesë prej 10,000 eurosh, me SEPA ky komision mund të reduktohet në 3 deri 6 euro, duke kursyer ndjeshëm në transaksione të mëdha.
Transfertë prej 10,000 euro të iniciuar online:
0.1% e 10,000 euro = 10 euro.
Megjithatë, duke qenë se komisioni maksimal i lejuar është 3 euro, do të paguani vetëm 3 euro.
Transfertë prej 10,000 euro të iniciuar në degë:
0.2% e 10,000 euro = 20 euro.
Por, meqenëse komisioni maksimal i lejuar është 6 euro, do të paguani vetëm 6 euro.
Shpejtësia
Në vend të pritjes prej disa ditësh, transferimet përmes SEPA do të përfundojnë brenda 1-2 ditësh pune.
Transferte Standard SEPA (SEPA Credit Transfer – SCT):
- Kohëzgjatja: 1 ditë pune.
- Përshkrimi: Ky është transferimi standard për pagesat në euro brenda vendeve pjesëmarrëse. Nëse transferimi bëhet gjatë orëve të punës, zakonisht përfundon brenda ditës së ardhshme pune.
Transferte Instant SEPA (SEPA Instant Credit Transfer – SCT Inst):
- Kohëzgjatja: Brenda disa sekondave (maksimumi 10 sekonda).
- Përshkrimi: Kjo skemë e avancuar është krijuar për transferime të menjëhershme. Disponueshmëria e fondeve në llogarinë e përfituesit ndodh pothuajse në çast, 24/7, edhe gjatë fundjavave dhe festave.
Rritje të aksesit ndaj platformave ndërkombëtare
Shumë platforma ndërkombëtare të pagesave kanë integruar SEPA-n për të ofruar shërbime më efikase për përdoruesit e tyre. Disa prej tyre përfshijnë:
PayPal: PayPal mbështet pagesat SEPA, duke lejuar përdoruesit të lidhin llogaritë e tyre bankare dhe të kryejnë transferta në euro brenda zonës SEPA. Për të përdorur këtë shërbim, përdoruesit duhet të pranojnë mandatin e debitit direkt SEPA, i cili autorizon PayPal të kryejë debitime nga llogaria e tyre bankare.
Revolut: Revolut ofron transferta SEPA për përdoruesit e saj, duke lejuar dërgimin dhe marrjen e pagesave në euro brenda zonës SEPA. Që nga shkurti 2023, Revolut Bank UAB është bërë pjesëmarrës direkt në SEPA, duke i lejuar të përpunojë transferat e veta në euro përmes skemave STEP2 (SEPA Credit Transfers) dhe RT1 (SEPA Instant).
Wise (më parë TransferWise): Wise mbështet transferat SEPA, duke ofruar shërbime të transferimit të parave me tarifa të ulëta dhe kurs të favorshëm këmbimi për pagesat në euro brenda zonës SEPA.
N26: N26 është një bankë digjitale gjermane që ofron llogari bankare me IBAN gjerman, duke lejuar përdoruesit të kryejnë transferta SEPA në euro brenda zonës SEPA.
bunq: bunq është një bankë digjitale holandeze që ofron llogari bankare me IBAN holandez, duke mbështetur transferat SEPA për përdoruesit e saj.
Për të përfituar nga shërbimet SEPA të këtyre platformave, përdoruesit duhet të kenë një llogari bankare në euro dhe të sigurohen që platforma e zgjedhur mbështet SEPA për vendin e tyre të banimit. Është e rëndësishme të konsultoheni me ofruesin e shërbimit për të kuptuar procedurat specifike dhe tarifat e mundshme të aplikuara.
Çfarë duhet të bëjnë bizneset dhe individët për të përfituar nga SEPA?
Hapni një llogari bankare në euro
SEPA funksionon vetëm për transaksione në euro. Të keni një llogari në euro është hapi i parë për të kryer pagesa dhe transferta brenda zonës SEPA. Shumica e bankave në Shqipëri ofrojnë llogari në euro. Konsultohuni me bankën tuaj për të siguruar që llogaria juaj mbështet transferta SEPA.
Përdorni IBAN dhe BIC për transferta
IBAN (International Bank Account Number) dhe BIC (Bank Identifier Code) janë standardet ndërkombëtare që SEPA përdor për të identifikuar llogaritë dhe bankat. Këto të dhëna janë të disponueshme në kontratën tuaj të llogarisë ose mund të kërkohen nga banka.
Zgjidhni platforma pagesash që mbështesin SEPA
Platformat ndërkombëtare si PayPal, Revolut, dhe Payoneer mbështesin SEPA, duke i bërë pagesat ndërkombëtare më të lehta dhe me kosto më të ulët.
Njihuni me rregulloret fiskale dhe raportimin e pagesave
Pagesat përmes SEPA mbeten të monitoruara nga autoritetet shqiptare dhe duhet të raportohen si shpenzime ose të ardhura. Sigurohuni që të regjistroni të gjitha transaksionet për të qenë në përputhje me sistemin e fiskalizimit në Shqipëri.
Shembull: Nëse paguani një furnizues evropian 5,000 euro, transaksioni duhet të deklarohet rregullisht dhe paraqitet kështu në pasqyrat financiare.
Pyetje të rëndësishme për monitorimin dhe fiskalizimin
A do të jenë këto pagesa të monitoruara?
Po, pagesat që kryhen përmes SEPA do të raportohen në sistemin financiar dhe tatimor të Shqipërisë. Kjo nuk eliminon monitorimin financiar, por ndihmon në rritjen e transparencës.
Si ndikon kjo në fiskalizimin në Shqipëri?
Bizneset duhet të deklarojnë të gjitha transaksionet, pavarësisht nëse janë bërë përmes SEPA apo në valutë kombëtare.
A ndikon SEPA në integrimin evropian dhe në rolin e Lekut?
Përfshirja e Shqipërisë në SEPA është një hap i rëndësishëm drejt integrimit në BE, duke modernizuar sistemin financiar dhe lehtësuar tregtinë ndërkombëtare. Ajo eliminon barriera si tarifat e larta dhe kohët e gjata të transfertave, duke bërë Shqipërinë më atraktive për investitorët e huaj dhe më konkurruese në tregjet evropiane.
Megjithatë, dominimi i euros në transaksionet ndërkombëtare mund të sfidojë rolin e Lekut, duke ulur përdorimin e tij dhe rrezikuar stabilitetin e monedhës kombëtare. Euro do të bëhet më e përdorshme për kursime dhe investime, ndërsa Banka e Shqipërisë mund të ketë më pak hapësirë për politika monetare të pavarura.
Për shembull, bizneset që importojnë nga BE mund të kryejnë pagesa në euro brenda sekondash me tarifa minimale, duke ulur nevojën për Lekun në transaksionet ndërkombëtare. Ndërkohë, përdorimi i Lekut do të mbetet i detyrueshëm në transaksionet kombëtare.
SEPA është një mundësi e madhe për Shqipërinë, por kërkon politika të kujdesshme për të ruajtur balancën mes integrimit evropian dhe stabilitetit të monedhës kombëtare. Leku duhet të mbështetet për të ruajtur rolin e tij në ekonomi, ndërsa euro forcon ndikimin e saj në tregtinë dhe financat ndërkombëtare.
Përfundim
Përfshirja në SEPA sjell përfitime të mëdha për bizneset dhe individët shqiptarë, duke ulur kostot, rritur shpejtësinë dhe hapur mundësi të reja në tregjet ndërkombëtare. Megjithatë, për të përfituar maksimalisht, është e rëndësishme që bizneset dhe individët të jenë të informuar për procedurat dhe rregullat fiskale.
Ky hap është më shumë se një lehtësim financiar; ai është një hap drejt modernizimit dhe integrimit të Shqipërisë në BE.