Deklarata e Tatimit në Burim për periudhën që fillon nga janari 2025 do të ketë disa ndryshime të rëndësishme në krahasim me versionin e mëparshëm. Përveç një formati më analitik, deklarata përfshin detaje të hollësishme për çdo pagesë dhe tatim të mbajtur.
Përmes këtij udhëzuesi, synohet të ofrohet një përshkrim i qartë dhe praktik mbi mënyrën e plotësimit të deklaratës, kategoritë e të ardhurave që janë objekt i tatimit në burim, dhe një shembull praktik për t’i ndihmuar tatimpaguesit të zbatojnë detyrimet e tyre tatimore.
Përgjegjësitë e Agjentit të Mbajtjes së Tatimit në Burim
Agjenti i mbajtjes së tatimit në burim është çdo subjekt që realizon pagesa të ardhurash që sipas Ligjit nr. 29/2023 “Për Tatimin mbi të Ardhurat” janë objekt i tatimit në burim. Përgjegjësitë kryesore të agjentit përfshijnë mbajtjen e tatimit në momentin e pagesës, përllogaritjen e saktë të shumës dhe transferimin e saj në llogaritë përkatëse të administratës tatimore brenda afateve të përcaktuara.
Deklarata e tatimit në burim duhet të dorëzohet përmes sistemit elektronik e-Filing deri në datën 20 të muajit pasues të periudhës tatimore. Për secilën pagesë, deklarata duhet të përfshijë të dhënat mbi përfituesin, llojin e të ardhurës, shumën bruto dhe tatimin e mbajtur. Në rast se përfituesi është jorezident, është e domosdoshme të specifikohet shteti i rezidencës së tij dhe të bashkëngjitet një certifikatë rezidence, kur kjo kërkohet.
Nëse detyrimet për mbajtjen dhe transferimin e tatimit nuk përmbushen në kohë ose në mënyrë të saktë, agjenti i tatimit përballet me masa ndëshkuese, përfshirë gjoba dhe interesa për pagesë të vonuar, të cilat janë të përcaktuara qartë në ligj dhe udhëzimet përkatëse.
Kategoritë e të Ardhurave për të cilat mbahet Tatimi në Burim
Sipas nenit 58 të Ligjit nr. 29/2023, tatimi në burim zbatohet për disa kategori kryesore të të ardhurave. Më poshtë janë detajuar këto kategori:
Dividendët
Dividendët përfshijnë çdo shpërndarje të fitimit të miratuar nga organet statutore të një kompanie. Tatimi mbi dividendët është 8% dhe mbahet në momentin e pagesës ose në fund të muajit të tretë pas vendimit për shpërndarjen e fitimit. Për shembull, për një shpërndarje të fitimit prej 1,000,000 lekësh, tatimi i mbajtur është 80,000 lekë.
Interesat
Të ardhurat nga interesat përfshijnë jo vetëm interesat bankare, por edhe ato të paguara për huatë e dhëna nga individë ose subjekte. Për interesat bankare dhe institucionet financiare, deklarata paraqitet me vlerë totale të pagesave. Për këto të ardhura, norma e tatimit është 15%.
Honoraret
Honoraret përfshijnë të ardhura nga të drejtat e autorit, licencat dhe markat tregtare. Për këto të ardhura, tatimi është 15%. Një pagesë prej 300,000 lekësh për një shërbim konsulence do të kishte tatimin e mbajtur prej 45,000 lekësh.
Qiratë
Tatimi në burim për qiratë është 15% dhe zbatohet kur qiramarrësi është subjekt me NUIS, ndërsa qiradhënësi është individ. Për shembull, për një qira mujore prej 100,000 lekësh, tatimi i mbajtur është 15,000 lekë.
Të Ardhurat nga Lojërat e Fatit
Organizatorët e lojërave të fatit mbajnë tatimin për çdo fitim që paguhet lojtarëve. Norma është 15%, dhe tatimi konsiderohet përfundimtar për lojtarin.
Plotësimi i Deklaratës së Tatimit në Burim
Deklarata e re e Tatimit të Mbajtur në Burim hyn në fuqi nga muaji janar 2025 dhe ka një format të ri më të detajuar dhe analitik. Kjo deklaratë përfshin çdo lloj të ardhurash që janë subjekt i tatimit në burim, duke përfshirë të dhënat e plota për përfituesin e të ardhurave, llojin e të ardhurës, shumën bruto, datën e pagesës dhe tatimin e mbajtur. Plotësimi i saktë i deklaratës është i rëndësishëm për të shmangur gabimet dhe penalitetet që mund të pasojnë për deklarime të pasakta ose të vonuara.
Deklarata është e ndarë në dy seksione kryesore:
- Pagesat ndaj tatimpaguesve rezidentë ose me seli të përhershme në Shqipëri
- Pagesat ndaj tatimpaguesve jorezidentë ose pa seli të përhershme në Shqipëri
Në vijim është përshkrimi i plotë i mënyrës së plotësimit të deklaratës për secilin seksion.
Plotësimi i Deklaratës për Pagesa ndaj Rezidentëve dhe Seli të Përhershme në Shqipëri
Për pagesat ndaj tatimpaguesve rezidentë ose me seli të përhershme në Shqipëri, deklarata përfshin të dhëna specifike që duhet të plotësohen për çdo transaksion. Në këtë seksion, të dhënat për përfituesit mund të plotësohen automatikisht nga sistemi në rast se tatimpaguesi është subjekt i regjistruar në regjistrin tatimor shqiptar.
Së pari, duhet të përfshihet emri tregtar i subjektit përfitues ose emri dhe mbiemri për individët. Nëse përfituesi është individ, duhet të plotësohet Numri i Identifikimit (NID), ndërsa për subjektet juridike duhet të plotësohet Numri i Identifikimit të Personit Tatueshëm (NIPT). Këto të dhëna sigurojnë që administrata tatimore të mund të identifikojë përfituesin e të ardhurave dhe të kryejë kontrollet e nevojshme mbi pagesat dhe tatimet e mbajtura.
Një element kyç në këtë seksion është data e pagesës, e cila duhet të jetë brenda periudhës tatimore për të cilën po bëhet deklarimi. Për shembull, nëse deklarata po plotësohet për janar 2025, atëherë data e pagesës duhet të jetë midis 1 dhe 31 janar 2025. Sistemi nuk do të lejojë futjen e një date jashtë kësaj periudhe.
Për secilin lloj të ardhurash, duhet të specifikohet lloji i pagesës, si p.sh., dividend, interes, honorar, qira ose të ardhura nga lojërat e fatit. Sistemi llogarit automatikisht shumën e tatimit që duhet mbajtur, bazuar në normën përkatëse të përcaktuar në ligj. Për shembull, për një pagesë qiraje prej 100,000 lekësh, tatimi i mbajtur do të jetë 15,000 lekë (15%).
Në fund të këtij seksioni, tatimpaguesi duhet të kontrollojë që të gjitha të dhënat e futura janë të sakta përpara se të dorëzojë deklaratën. Sistemi i e-Filing ofron një funksion validimi, që identifikon gabimet ose mospërputhjet në të dhëna dhe kërkon korrigjime para dorëzimit përfundimtar.
Plotësimi i Deklaratës për Pagesa ndaj Jorezidentëve dhe Subjekteve pa Seli të Përhershme në Shqipëri
Në rastin e pagesave ndaj tatimpaguesve jorezidentë ose pa seli të përhershme në Shqipëri, procedura e plotësimit të deklaratës është pak më komplekse, pasi të dhënat nuk popullohen automatikisht nga sistemi dhe duhet të futen manualisht nga tatimpaguesi.
Së pari, për çdo përfitues duhet të plotësohet emri i plotë dhe shteti i rezidencës tatimore. Në rastin e individëve, është e domosdoshme plotësimi i Numrit të Identifikimit Ndërkombëtar (ID) ose të dhëna të tjera që mund të identifikojnë përfituesin. Nëse përfituesi është subjekt juridik, duhet të përfshihet emri tregtar, numri i regjistrimit dhe shteti ku është regjistruar subjekti.
Një aspekt i rëndësishëm është specifikimi i saktë i shtetit të rezidencës, pasi në disa raste, mund të aplikohen marrëveshje për shmangien e tatimit të dyfishtë, që ndryshojnë normën e tatimit të mbajtur.
Në këto raste, duhet të bashkëngjitet certifikata e rezidencës së përfituesit, e cila provon të drejtën për përfitimin e një norme më të ulët ose përjashtimin nga tatimi.
Data e pagesës dhe lloji i të ardhurës janë dy elemente të tjera që duhet të specifikohen qartë në deklaratë. Për secilën pagesë, duhet të përcaktohet nëse bëhet fjalë për dividend, interes, honorar ose të ardhura të tjera. Sistemi llogarit automatikisht tatimin e mbajtur, duke përdorur normat standarde të përcaktuara në ligj.
Në fund të këtij seksioni, duhet të dorëzohet deklarata përfundimtare dhe të ruhet një kopje e saj për qëllime kontabiliteti dhe auditimi. Sistemi e-Filing gjeneron automatikisht një raport përmbledhës të të gjitha pagesave të deklaruara dhe tatimit të mbajtur për secilin përfitues.
Gjobat dhe Penalitetet për Mosrespektimin e Afateve dhe Rregullave të Deklarimit
Cdo tatimpagues që nuk përmbush detyrimet për mbajtjen dhe transferimin e tatimit në burim brenda afateve të caktuara, mund të përballet me gjoba dhe interesa për vonesë. Këto masa ndëshkuese janë të përcaktuara qartë në bazë të kategorisë së tatimpaguesit dhe natyrës së shkeljes.
Për mosdorëzim në kohë të deklaratës së tatimit në burim, sanksionet janë të ndara sipas dy niveleve:
- 5,000 lekë për tatimpaguesit që nuk janë subjekte të tatimit mbi të ardhurat e korporatave. Kjo përfshin të vetëpunësuarit, entet jofitimprurëse dhe individët që veprojnë si qiramarrës apo pagues të honorareve.
- 10,000 lekë për tatimpaguesit që janë subjekte të regjistruara për tatimin mbi të ardhurat e korporatave.
Gjoba për deklarim të vonuar llogaritet automatikisht nga sistemi e-Filing, nëse deklarata nuk dorëzohet deri në datën 20 të muajit pasues të periudhës tatimore.
Për shembull, për periudhën janar 2025, deklarata duhet të dorëzohet brenda datës 20 shkurt 2025. Mosrespektimi i këtij afati sjell vendosjen automatike të gjobës në sistem.
Përveç gjobave për vonesë në dorëzim, tatimpaguesit që nuk kryejnë pagesën e detyrimit në kohë janë subjekt i interesave për pagesë të vonuar, që llogariten për çdo ditë vonesë mbi shumën e papaguar. Interesi për vonesë është një përqindje e përcaktuar nga ligji dhe ka për qëllim të sigurojë përmbushjen e detyrimeve tatimore në mënyrë të rregullt dhe të përpiktë.
Nëse tatimpaguesi korrigjon deklaratën pas dorëzimit të saj, përmes modelit të deklaratës “Ndryshim nga Tatimpaguesi”, sistemi gjeneron automatikisht diferencat në detyrimin e pagueshëm dhe mundëson gjenerimin e një urdhërpagesë të re për shumën shtesë, përfshirë interesat për vonesën në pagesë.
Shembull Praktik i Plotësimit të Deklaratës së Tatimit në Burim
Kompania “Alba Consulting” ka kryer këto pagesa gjatë muajit janar 2025:
| Lloji i të ardhurës | Shuma Bruto | Norma e Tatimit | Tatimi i Mbajtur |
|---|---|---|---|
| Dividend | 1,000,000 | 8% | 80,000 |
| Interes për hua | 500,000 | 15% | 75,000 |
| Honorare për konsulencë | 300,000 | 15% | 45,000 |
| Qira mujore për zyrë | 100,000 | 15% | 15,000 |
| Pjesëmarrje në bord | 200,000 | 15% | 30,000 |
Totali i tatimit të mbajtur: 245,000 lekë
Nëse kompania nuk kryen pagesën brenda datës 20 shkurt 2025, do të jetë subjekt i interesave për vonesë dhe një gjobë për pagesë të vonuar. Për të shmangur këto penalitete, rekomandohet që deklarata të plotësohet dhe të dorëzohet brenda afatit të caktuar.
Shkarko: