Ministria e Financave po përgatit një ligj të ri për tatimin mbi të ardhurat, ku një pjesë e rëndësishme e tij lidhet me tatimin e të vetëpunësuarve në sektorin e shërbimit.
Në draftin, që është ende në formë paraprake, parashikohet që
“Të ardhurat e realizuara nga profesionet e lira dhe të pavarura konsiderohen të ardhura nga punësimi”.
Më herët, Drejtori i përgjithshëm i politikave fiskale, Niko Lera ka pohuar për “Monitor” se të vetëpunësuarit që ofrojnë shërbime, (që nuk shesin mallra, por ofrojnë shërbime) pasi t’u zbriten të gjitha shpenzimet dhe pasi t’u njihen të gjitha lehtësitë fiskale në fuqi do të trajtohen me normë tatimi si të punësuarit.
Drafti parashikon që ”Nëse xhiro e tatimpaguesit nuk i kalon [10,000,000] Milionë Lekë në vit, ai ka të drejtë që nga të ardhurat e biznesit, të zbresë shpenzimet e supozuara në një shumë të vetme si më poshtë, duke mos pretenduar dokumentimin e çdo shpenzimi”. Për veprimtaritë e pavarura, ky shpenzim është 35 % e të ardhurave.
Lera ka shpjeguar më herë se ndryshimet synojnë adresimin e deformimeve që kanë lindur nga shmangia e detyrimeve tatimore, ku të punësuar që trajtohen me taksë progresive nga 13 deri në 23% kanë dalë nga listëpagesat, duke u regjistruar si të vetëpunësuar.
“Sistemi i ri parashikon që të vetëpunësuarit që ofrojnë shërbime, profesionet e lira, do të trajtohen njëlloj si të punësuarit me pagë. Nga të ardhurat e tyre do të zbritet çdo shpenzim që ata realizojnë, do të dalë fitimi neto, nga fitimi neto do t’i zbriten edhe përfitimet që ka individi i punësuar, si taksim zero për pagat deri në 40,000 lekë. Fitimi neto pas çdo zbritje që do t’i bëhet do të taksohet, siç taksohet çdo i punësuar. Pra norma e tatimit për këtë kategori do të jetë 0% për të ardhurat deri në 40,000 lekë, 13% nëse të ardhurat mujore janë deri në 150,000 lekë dhe 23% për shtesën e tyre”,
ka pohuar z. Lera.
Edhe nëse një individ është i vetëpunësuar, por i ka të ardhurat e tij nga pak klientë, ato do të konsiderohen sit ë ardhura nga punësimi.
Në draftin e ri parashikohet që të ardhurat nga punësimi përfshijnë dhe të ardhurat e fituara nga një person i vetëpunësuar nëse:
i) 50 për qind ose më shumë e të ardhurave të fituara, merren direkt ose indirekt nga një klient i vetëm; ose
ii) më shumë se 90 për qind e të ardhurave totale të fituara merren nga më pak se 3 klientë; ose
iii) tatimpaguesi është i detyruar të ndjekë udhëzimet e klientit për të përfituar të ardhurat.
Pagat mbi 2 milionë lekë në muaj të tatohen 28%
Në draft propozohet që për të ardhurat vjetore mbi 24 milionë lekë në vit (gati 200 mijë euro në vit, ose rreth 16 mijë euro në muaj), tatimi mbi të ardhurat personale të jetë 28%, nga 23% që është sot. Për të ardhurat vjetore deri në 2.4 milionë lekë në vit (gati 20 mijë euro në vit, ose rreth 1,600 euro në muaj), tatimi mbetet 13%. Për të ardhurat vjetore mbi 2,400,000 dhe nën 24,000,000 është 23%.
Ligji
Ligji për tatimin mbi të ardhurat është miratuar që në vitin 1998 dhe ka pësuar ndryshime të shumta. Financat hartuan një draft për një ligj të ri në vitin 2015, por që nuk arriti të marrë formën finale. Tashmë është hartuar drafti i ri, që është ende në fazë paraprake dhe nuk ka dalë ende për konsultim me grupet e interesit. Ligji parashikohet që ti shtrijë efektet nga data 1 janar 2023.
Pjesë nga drafti
Të Ardhurat nga Punësimi
Të ardhurat nga Punësimi përfshijnë:
Pagat, rrogat, shpërblimet dhe përfitimet që rrjedhin nga marrëdhënie punësimi ose të ngjashme me to, pavarësisht nëse këto marrëdhënie janë aktuale, të ardhshme ose të kaluara, dhe ku tatimpaguesi është i detyruar të ndjekë udhëzimet e paguesit të të ardhurave në mënyrë që të marrë pagesën/shpërblimin;
Shpërblimet e drejtorëve, shpërblimet si antar i bordit të drejtorëve ose i organit ligjor të një shoqërie, si dhe shpërblimet për menaxhimin dhe pjesëmarrjen në këshillat drejtues.
Shpërblimet dhe përfitimet e paguara nga shoqëria për partnerin e saj për punën e kryer për këtë shoqëri;
Shpërblimet dhe përfitimet e marra nga anëtarët e parlamentit, zyrtarët dhe nëpunësit civilë për shërbimet e tyre, si dhe për çdo veprimtari të kryer në lidhje me funksionin e tyre;
Pagesat/Shpërblimet për performancën e aktorëve, muzikantëve ose sportistëve.
Të ardhurat e fituara nga një person i vetëpunësuar nëse:
- 50 për qind ose më shumë e të ardhurave të fituara, merren direkt ose indirekt nga një klient i vetëm; ose
- më shumë se 90 për qind e të ardhurave totale të fituara merren nga më pak se 3 klientë; ose
- tatimpaguesi është i detyruar të ndjekë udhëzimet e klientit për të përfituar të ardhura.
Shpenzimet e Biznesit në një Shumë të Vetme
Nëse xhiro e tatimpaguesit nuk i kalon [10,000,000] Milionë Lekë në vit, ai ka të drejtë që nga të ardhurat e biznesit, të zbresë shpenzimet e supozuara në një shumë të vetme si më poshtë, duke mos pretenduar dokumentimin e çdo shpenzimi.
- 60 % të të ardhurave për veprimtaritë prodhuese;
- 80 % të të ardhurave për veprimtaritë e tregtimit me shumicë
- 70 % të të ardhurave për veprimtaritë e tregtimit me pakicë të mallrave dhe transportit individual
- 60 % të të ardhurave për veprimtaritë bare, restorante;
- 50 % të të ardhurave për veprimtaritë e shërbimeve dhe artizanatit;
- 35 % të të ardhurave për veprimtaritë e pavarura.
Norma tatimore
1) Norma tatimore e të ardhurave personale e zbatueshme për bazën tatimore vjetore të të ardhurave nga punësimi dhe të ardhurave nga biznesi është si vijon:
| Baza tatimore vjetore | Norma tatimore |
| 0 – 2.400,000 | 13% |
| Mbi 2,400,000 dhe nën 24,000,000 | 23% |
| Mbi 24,000,000 | 28% |
2) Norma tatimore e të ardhurave personale e zbatueshme për bazën tatimore vjetore e të ardhurat vjetore nga investimi është 15%, me përjashtim të të ardhurave vjetore nga dividentet dhe ndarjet e fitimit që është 8%.
3)Norma tatimore e të ardhurave personale për të ardhurat vjetore nga burime të tjera është 15%.
Burimi: Revista Monitor.