Nga 1 janari 2025, individët që kanë realizuar të ardhura bruto mbi 1.2 milionë lekë në vit duhet të dorëzojnë Deklaratën Vjetore të të Ardhurave Personale (DIVA) për vitin 2024, brenda 31 marsit 2025. Ky ndryshim vjen si pjesë e rregullimeve të reja fiskale për rritjen e transparencës dhe formalizimit të tregut të punës. Në vazhdim do të shpjegojmë ndryshimet kryesore dhe detyrimet për individët, për të pasur mundësi përgatitje për ndryshimet ligjore.
Kush është i detyruar të dorëzojë deklaratën?
Sipas Ligjit nr. 29/2023 “Për Tatimin mbi të Ardhurat” dhe Udhëzimit Nr. 26, datë 08.09.2023, deklarata vjetore e të ardhurave duhet të dorëzohet nga të gjithë individët që plotësojnë një nga kriteret e mëposhtme:
- Kanë realizuar të ardhura bruto mbi 1.2 milionë lekë në vit nga të gjitha burimet e mundshme si paga, dividenti, qiraja, interesat bankare, fitimet kapitale apo të ardhurat nga lojërat e fatit.
- Janë të punësuar në më shumë se një punëdhënës, pavarësisht shumës së të ardhurave të përfituara.
- Kanë realizuar të ardhura të tjera mbi 50,000 lekë, të cilat nuk i janë nënshtruar mbajtjes së tatimit në burim, si të ardhurat nga qiraja kur qiramarrësi është individ, të ardhurat nga jashtë vendit, apo të ardhura të tjera që nuk janë tatimuar në momentin e pagesës.
Dorëzimi i deklaratës është i detyrueshëm dhe për personat jorezidentë që kanë realizuar të ardhura të tatueshme në territorin shqiptar.
Mosdorëzimi i deklaratës në afatin e përcaktuar sjell një gjobë prej 3,000 lekësh. Nëse deklarata rezulton me detyrime tatimore të papaguara, individi mund të përballet me penalitete shtesë për vonesën në pagesë dhe interesa për shumën e papaguar.
Lexo më shumë [Video] Udhëzim për mënyrën e plotësimit të “Deklaratës Individuale Vjetore të të Ardhurave” DIVA.
Ndryshimet kryesore për vitin 2024
Nga 1 janari 2025, hyjnë në fuqi disa ndryshime të rëndësishme në sistemin e deklarimit të të ardhurave personale. Ndër më kryesoret janë:
- Afati i dorëzimit është 31 mars 2025, duke e shkurtuar periudhën krahasuar me afatin e mëparshëm që ishte 30 prilli.
- Pragu i detyrueshëm për deklarim është ulur nga 2 milionë lekë në 1.2 milionë lekë në vit, duke përfshirë më shumë individë në këtë detyrim.
- Përfshirja e të ardhurave të patatuara mbi 50,000 lekë në vit, të cilat tani duhet të raportohen dhe të tatimohen sipas normave në fuqi.
- Nga viti 2025 e në vazhdim, individët do të kenë mundësi të përfitojnë zbritje tatimore për fëmijët në ngarkim dhe për shpenzimet arsimore. Konkretisht, ligji parashikon:
- 48,000 lekë për çdo fëmijë nën 18 vjeç.
- Deri në 100,000 lekë për shpenzime arsimore për fëmijët në ngarkim.
Shembull praktik për një individ që duhet të dorëzojë DIVA-n
Për të ilustruar se si funksionon deklarimi dhe llogaritja e tatimit, le të marrim një shembull praktik të një individi që ka disa burime të ardhurash:
Një individ është i punësuar në dy kompani të ndryshme. Në punën e parë, ai merr një pagë mujore prej 90,000 lekësh, e cila e çon totalin vjetor në 1,080,000 lekë. Nga puna e dytë, ai përfiton 60,000 lekë në muaj, pra 720,000 lekë në vit. Përveç këtyre, ai zotëron një apartament që e jep me qira për 120,000 lekë në vit dhe ka të ardhura nga investime jashtë vendit në vlerën 30,000 lekë. Për të ardhurat nga qiraja dhe nga jashtë, nuk është mbajtur tatim në burim, ndaj ato duhet të deklarohen dhe të tatimohen sipas normave përkatëse.
Në këtë rast, llogaritja e tatimit do të jetë si më poshtë:
| Kategori të ardhurash | Shuma në lekë |
|---|---|
| Pagë mujore nga puna e parë | 90,000 |
| Pagë mujore nga puna e dytë | 60,000 |
| Të ardhura nga qiraja | 120,000 |
| Të ardhura nga jashtë vendit | 30,000 |
| Totali vjetor i të ardhurave | 1,950,000 |
| Tatimi mbi pagën e parë | 93,600 |
| Tatimi mbi pagën e dytë | 42,250 |
| Tatimi mbi qiranë | 18,000 |
| Tatimi mbi të ardhurat nga jashtë | 4,500 |
| Tatimi total i pagueshëm | 209,700 |
| Tatimi i paguar tashmë | 135,850 |
| Detyrimi final për t’u paguar | 73,850 |
Individi ka paguar gjatë vitit 135,850 lekë tatim nga pagat. Në momentin e plotësimit të deklaratës, për shkak të skemës tatimore të punësimit me shumë punëdhënës, detyrimi final është 209,700 lekë, duke krijuar një pagesë shtesë prej 73,850 lekësh që duhet të shlyhet brenda afatit ligjor.
Për të lehtësuar përllogaritjet, ne kemi përgatitur një skedar në Excel, i cili ju lejon të vendosni të dhënat tuaja dhe të llogaritni automatikisht tatimin e pagueshëm. Ky format është përdorur prej kohësh nga AlProfit Consult për të ndihmuar individët dhe bizneset në përllogaritjen e detyrimeve tatimore. Nëse dëshironi të përdorni këtë skedar, mund ta gjeni në këtë link.
Si llogaritet tatimi deri në vitin 2024 dhe pas vitit 2025?
Me ndryshimet e reja që do të hyjnë në fuqi nga viti 2025, sistemi i mbajtjes dhe pagesës së tatimit do të bëhet më i balancuar. Aktualisht, individët mund të përballen me detyrime të papaguara në fund të vitit, gjë që mund të krijojë ngarkesë financiare. Me skemën e re, tatimi do të paguhet në mënyrë më të barabartë gjatë vitit, duke u mbajtur në mënyrë të vazhdueshme nga të ardhurat e individit.
Një tjetër ndryshim i rëndësishëm është futja e Agjentit të Listëpagesës, i cili do të ketë rol kyç në mbajtjen dhe transferimin e tatimit për të punësuarit. Ky sistem do të sigurojë që tatimi të llogaritet dhe të paguhet në mënyrë më të drejtë dhe të saktë.
Për të përfituar nga zbritjet tatimore të reja, çdo individ duhet të plotësojë Deklaratën mbi Statusin Personal. Kjo deklaratë do të ndihmojë në përcaktimin e normave të reduktuara të tatimit për individët që përmbushin kriteret për lehtësira fiskale.
Lexo më shumë Agjenti i Listëpagesës dhe Deklarata mbi Statusin Personal: Çfarë duhet të dini?
Përfundimi
Dorëzimi i deklaratës vjetore është një detyrim ligjor që ndihmon individët të sigurojnë përputhjen me rregullat fiskale dhe të shmangin penalitetet. Çdo individ me të ardhura mbi 100,000 lekë në muaj ose të ardhura nga më shumë se një burim duhet të dorëzojë deklaratën e tij për të shmangur gjobat dhe për të përfituar nga zbritjet tatimore që do të hyjnë në fuqi nga viti 2025 e në vazhdim.
Afati i fundit për dorëzimin e deklaratës është 31 mars 2025. Për të siguruar një proces të qetë dhe pa gabime, këshillohet që individët të fillojnë përgatitjet sa më shpejt dhe të përdorin mjetet e duhura për llogaritjen e tatimeve të tyre.
Shkarko:
