Udhëzimet e Tatimeve në Prag të Sezonit Veror 2025
Në prag të sezonit turistik veror 2025, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve ka publikuar një njoftim për strukturat akomoduese (hotele, bujtina, resorte, etj.) lidhur me faturimin dhe zbatimin korrekt të legjislacionit tatimor. Ky udhëzim synon lehtësimin e procedurave të raportimit dhe garantimin e përputhshmërisë me VKM nr. 160, datë 12.03.2025. Pikat kryesore që duhet të kenë parasysh bizneset akomoduese janë:
Përdorimi i termit “Dhomë” në faturë
Në çdo faturë të fiskalizuar për shërbimin e akomodimit, përshkrimi i artikullit duhet detyrimisht të fillojë me fjalën “Dhomë” Kjo siguron që shërbimi i akomodimit të identifikohet qartë dhe të trajtohet me regjimin e tij tatimor të veçantë.
Specifikimi i saktë i netëve të qëndrimit
Çdo faturë duhet të tregojë qartë numrin e ditëve ose netëve të qëndrimit të klientit në strukturën akomoduese Duhet shmangur përdorimi i përshkrimeve të përgjithshme si “paketë javore” apo “qëndrim ditor”, dhe në vend të tyre të specifikohet p.sh. “Dhomë – 3 netë” sipas rastit.
Ndarja e qartë e shërbimeve shtesë
Në faturë duhet veçuar çmimi i akomodimit nga shërbimet e tjera (p.sh. restorant, pishinë, çadra plazhi)t. Kjo do të thotë që nëse një strukturë ofron edhe shërbime shtesë, këto duhet të faturohen të ndara nga netët e fjetjes, përveç rasteve kur shitet një paketë e pandarë. Për shembull, një hotel që operon edhe plazh privat duhet të lëshojë faturë të veçantë për çdo shezlong/çadër të dhënë me qira tek pushuesit.
Aplikimi i saktë i shkallës së TVSH-së
Duhet kujtuar se norma e reduktuar 6% e TVSH-së aplikohet vetëm për shërbimin e akomodimit në strukturat turistike. Kjo normë preferenciale vlen për fjetjen (dhe mëngjesin, kur është pjesë e çmimit të dhomës), sipas kategorive të strukturave të përcaktuara në legjislacionin e turizmit. Shërbimet e tjera që hoteli mund të ofrojë (bar, restorant, spa etj.) nuk përfitojnë TVSH 6%, por tatohen me normat standarde përkatëse.
Administrata Tatimore nënvizon se ndjekja e këtyre hapave rrit përputhshmërinë me ligjin, ul nevojën për verifikimenga tatimet, mundëson përfitimin korrekt të TVSH-së së reduktuar dhe kontribuon në formalizimin e sektorit. Bizneset janë të inkurajuara t’i zbatojnë udhëzimet dhe të hyjnë në sezonin turistik të përgatitura, duke shmangur probleme me raportimin tatimor.
VKM Nr. 160, datë 12.03.2025 – Kapaciteti i Shfrytëzimit dhe Deklarimi i Detyrueshëm
Në mars 2025, Qeveria miratoi VKM nr. 160 që vendos rregulla të reja për periudhën e shfrytëzimit të strukturave akomoduese dhe nivelin minimal të kapacitetit të shfrytëzimit të tyre. Këto rregulla janë të lidhura ngushtë me përmbushjen tatimore, pasi synojnë deklarimin realist të veprimtarisë gjatë vitit kalendarik. Më poshtë sqarohen termat kryesorë dhe detyrimet që rrjedhin nga kjo VKM:
Përkufizimet kyçe
Vendimi përcakton se:
“Kapaciteti i strukturës akomoduese” nënkupton numrin total të dhomave që struktura vë në dispozicion të turistëve gjatë periudhës së operimit.
“Kapacitet shfrytëzimi” i referohet raportit mes numrit të dhomave të zëna dhe kapacitetit total në një periudhë të caktua. Pra, është përqindja mesatare e dhomave të okupuara.
“Nivel minimal i shfrytëzimit të kapacitetit” është pragu më i ulët i përdorimit të kapacitetit (d.m.th. i okupimit të dhomave) që kërkohet nga ky vendim për periudhën përkatëse.
Periudhat sezonale të shfrytëzimit
Viti turistik është i ndarë në dy sezone, ku për secilin përcaktohet një periudhë operimi:
Sezoni i lartë (veror): 1 maj – 30 shtator.
Sezoni i ulët (dimëror): 1 tetor – 30 prill (i vitit pasardhës).
Brenda këtyre intervaleve, të gjitha ditët kalendarike llogariten në analizën e kapacitetit të shfrytëzuar
Niveli minimal i kapacitetit të shfrytëzuar
VKM-ja imponon që strukturat akomoduese duhet të arrijnë mesatarisht të paktën:
65% të kapacitetit të tyre gjatë sezonit të lartë (maj–shtator)
30% të kapacitetit gjatë sezonit të ulët (tetor–prill)
Këto pragje vlejnë si mesatare për secilën periudhë sezonale, jo për çdo ditë individualisht. Kjo do të thotë se, p.sh., një hotel me 100 dhoma duhet të ketë mesatarisht 65 dhoma të zëna gjatë verës dhe 30 gjatë dimrit, për të përmbushur kriterin minimal vjetor.
Opsionet e deklarimit të shfrytëzimit
Sipërmarrësit kanë dy alternativa se si të deklarojnë nivelin e shfrytëzimit të strukturës:
(1) Të deklarojnë sipas nivelit minimal të përcaktuar (pra, 65%/30% për sezon).
(2) Të deklarojnë një nivel tjetër (të parashikuar nga vetë subjekti), nëse mendojnë se kapaciteti i tyre i përdorur do të jetë ndryshe nga minimumi.
Pasojat e deklarimit dhe mospërmbushjes
Nëse struktura zgjedh opsionin (1) dhe deklaron gjatë vitit se do të arrijë të paktën nivelet minimale, në fund të periudhës tatimore tatimet do të verifikojnë shfrytëzimin real. Në rast se deklarimi i bërë rezulton më i ulët se niveli minimal, administrata tatimore do ta korrigjojë atë në mënyrë automatike në nivelin minimal të kërkuar në sistemin tatimor. Me fjalë të tjera, hoteli do tatohet sikur të ketë pasur 65% (ose 30%) të dhomave të zëna, edhe nëse realisht ka pasur më pak. Kjo evitohet vetëm duke e arritur ose tejkaluar pragun minimal të deklaruar.
Nëse struktura zgjedh opsionin (2) dhe deklaron një përqindje shfrytëzimi sipas parashikimit të vet, administrata tatimore ka të drejtë të verifikojë realitetin e këtyre shifrave gjatë apo pas sezonit. Në rast se konstaton që deklarimi nuk reflekton të dhëna reale (p.sh. është i fryrë ose i manipuluar), atëherë tatimet do të aplikojnë metoda alternative vlerësimi për të llogaritur detyrimet tatimore. Kjo nënkupton kontrolle shtesë në terren ose nga zyra, dhe rivlerësim të xhiros/tatimeve bazuar në të dhëna indirekte, gjë që mund të sjellë gjoba apo detyrime shtesë për subjektin.
Procedura e deklarimit vjetor
Çdo sipërmarrës i një strukture akomoduese të kategorive të përcaktuara (hotel, bujtinë, motel, resort, B&B, strukturë trashëgimie etj. – siç janë të listuara në vendim është i detyruar të deklarojë pranë Ministrisë së Turizmit të dhënat e kapacitetit dhe nivelit të shfrytëzimit. Afati është brenda muajit janar të çdo viti për periudhën e vitit paraardhës.
Deklarimi bëhet përmes formularit tip (aneksi 2 i VKM-së) dhe përfshin të dhënat e kapacitetit (numrin e dhomave në dispozicion) dhe nivelin e shfrytëzimit (përqindjen mesatare të zënies) për secilën periudhë sezonale. Nëse gjatë vitit ndryshon kapaciteti (p.sh. shtohen ose hiqen dhoma), biznesi duhet ta njoftojë brenda 15 ditëve Ministrinë e Turizmit për ndryshimin.
Shkëmbimi i informacionit
Pas grumbullimit të deklaratave, Ministria e Turizmit, brenda shkurtit, ia përcjell të dhënat e deklaruara Drejtorisë së Tatimeve dhe bashkisë lokale ku ndodhet struktura. Kjo synon që organet tatimore dhe vendore të kenë informacionin e deklaruar për çdo strukturë, për të kryqëzuar të dhënat me sistemin e fiskalizimit dhe kontrollet në terren. Edhe çdo ndryshim kapaciteti i raportuar brenda vitit i komunikohet tatimeve dhe njësisë vendore brenda 15 ditësh.
Përjashtimi dhe afatet për vitin 2025
Meqenëse ky rregullim është i ri, vendimi parashikon një procedurë të veçantë për vitin e parë të zbatimit. Përjashtimisht për vitin 2025, subjektet duhet të kryenin deklarimin e kapacitetit dhe nivelit të shfrytëzimit brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqi e VKM-së. (VKM-ja hyri në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare në mars 2025, pra deklarimi duhej dorëzuar brenda muajit pasardhës).
Ministria e Turizmit, nga ana e saj, do t’ia transmetojë të dhënat Tatimeve dhe bashkive brenda 30 ditëve pas mbylljes së afatit të deklarimit. Kjo do të thotë se për 2025-n, deklarimi është kryer gjatë pranverës, ndërsa për vitet pasuese do të kryhet normalisht në janar. Kjo periudhë tranzitore u la për t’u dhënë kohë bizneseve të përshtaten me kërkesat e reja.
VKM nr. 160 mbështetet në nenin 64/1 të ligjit “Për turizmin” dhe procedurat tatimore, duke i dhënë bazë ligjore këtij mekanizmi. Qëllimi është formalizimi i sektorit të akomodimit duke siguruar që hotelet të deklarojnë një volum minimal aktiviteti. Kritikët kanë vënë në dukje se kjo masë është e pazakontë për tregun e lirë, por qeveria e konsideron atë të nevojshme për të luftuar informalitetin (p.sh. mosdeklarimin e saktë të netëve të shitura) dhe për të nxitur që strukturat të qëndrojnë të hapura përgjatë gjithë vitit në një kapacitet minimal.
Lehtësirat Fiskale për Sektorin e Akomodimit në 2025
Legjislacioni fiskal shqiptar parashikon disa masa lehtësuese dhe favorizuese për strukturat akomoduese, me synimin për të nxitur investimet në turizëm dhe për të ulur barrën tatimore të këtij sektori strategjik. Më poshtë janë përfitimet kryesore fiskale nga të cilat struktura të tilla mund të përfitojnë në vitin 2025:
TVSH e reduktuar për akomodimin
Furnizimi i shërbimit të fjetjes (akomodimit) në strukturat turistike tatohet me TVSH 6%, një normë kjo dukshëm më e ulët se ajo standarde 20%. Kjo normë e reduktuar aplikohet për hotele, bujtina, resorte dhe njësi të tjera akomoduese të kategorizuara sipas ligjit të turizmit. Për bizneset e turizmit, kjo përbën një avantazh të madh në çmim ndaj klientit krahasuar me sektorët e tjerë (ku TVSH-ja standarde mbetet 20%).
Kujdes: Norma 6% vlen vetëm për vetë shërbimin e akomodimit (fjetjen, ose fjetjen + mëngjesin kur ky i fundit përfshihet në çmim). Çdo shërbim tjetër i ofruar nga strukturat (ushqim, pije, spa, evente, etj.) i nënshtrohet TVSH-së në normën përkatëse (zakonisht 20%). Kjo ndarje duhet pasqyruar edhe në faturë, siç u përmend më lart.
Tatim fitimi i reduktuar ose i përjashtuar për kategori specifike
Ligji shqiptar parashikon tatim preferencial mbi fitimin për disa investime dhe biznese turistike:
Strukturat “Hotel/Resort me 4 ose 5 yje, status special”
Këto janë hotele luksoze që kanë marrë statusin e veçantë sipas ligjit të turizmit (duhet të plotësojnë kritere si kategorizimi me 4/5 yje dhe të kenë një markë tregtare ndërkombëtare të njohur). Për këto struktura, ligji ka ofruar përjashtim nga tatimi mbi fitimin për një periudhë 10-vjeçare. Kjo do të thotë se për 10 vjet nga fillimi i aktivitetit (por jo më vonë se një afat i caktuar nga marrja e statusit), këto biznese nuk paguajnë fare tatim mbi të ardhurat korporative.
Ky stimul ishte i vlefshëm fillimisht për strukturat që merrnin statusin special deri në fund të 2024-ës, por u zgjat deri në dhjetor 2026 me ndryshimet e fundit ligjore. Edhe periudha e fillimit të aktivitetit u lehtësua (hotelit i jepen deri në 5 vjet pas marrjes së statusit për të nisur operimin dhe për të hyrë në skemën 10-vjeçare, nga 3 vjet që ishte më parë). Ky përjashtim tatimor, së bashku me TVSH-në e reduktuar, taksën e infrastrukturës dhe taksën e pasurisë të përjashtuara (shih më poshtë), përbën një paketë të fuqishme incentivash për investitorët strategjikë në sektorin e hotelerisë luksoze në Shqipëri.
Agroturizmi (akomodimi në fermë të certifikuar)
Personat ose familjet që zhvillojnë veprimtari pritëse të certifikuar si “Agroturizëm” gëzojnë tatim fitimi të reduktuar në masën 5% (në vend të 15% normës standarde). Kjo normë e favorshme do të zbatohet deri më 31 dhjetor 2029. Pra, për gjashtë vitet në vijim, strukturat agroturistike – pasi të jenë çertifikuar zyrtarisht si të tilla – do të tatohen me 5% mbi fitimin e tyre. Kjo stimulon zhvillimin e bujtinave dhe fermave turistike në zona rurale, duke ofruar përvojë autentike për turistët dhe njëkohësisht ulje fiskale për operatorët.
Bizneset e vogla në turizëm
Shqipëria aplikon lehtësira tatimore për bizneset e vogla në të gjithë sektorët, çka prek edhe strukturat e vogla akomoduese. Aktualisht, subjektet me të ardhura vjetore deri në 14 milionë lekë në vit gëzojnë normë të ulët ose zero të tatim-fitimit. Sipas dispozitave kalimtare, individët tregtarë, të vetëpunësuarit dhe entitetet me xhiro deri në 14 milionë lekë do të kenë tatim 0% deri më 31 dhjetor 2029.
Kjo do të thotë se një bujtinë familjare apo hotel i vogël (me xhiro poshtë pragut) praktikisht nuk do të paguajë tatim fitimi deri në fund të dekadës, gjë që është një lehtësi e madhe financiare. Pas kësaj periudhe (ose nëse tejkalohet pragu i xhiros), norma standarde 15% do të fillojë të zbatohet.
Përjashtime nga taksa e pasurisë dhe infrastruktura (për investimet e mëdha)
Për të nxitur ndërtimin e hoteleve cilësore, legjislacioni parashikon që investimet në struktura akomoduese 4 dhe 5 yje, me status special, të kenë përjashtim nga taksa e ndikimit në infrastrukturë (taksë që paguhet kur ndërtohet objekti i ri) dhe gjithashtu përjashtim nga taksa vjetore e pasurisë (ndërtesës).
Këto përjashtime janë miratuar me ligj të veçantë dhe paketat fiskale lokale – p.sh., projektligji i ri “Për taksën mbi pasurinë e paluajtshme” përjashton qartësisht nga taksa e pronës çdo hotel/resort me 4-5 yje, status special. Kjo ul ndjeshëm kostot operacionale për hotelet luksoze me markë ndërkombëtare, dhe së bashku me përjashtimin nga tatim-fitimi, krijon një mjedis shumë të favorshëm për investitorët strategjikë në turizëm.
Krahasuar me sektorë të tjerë
Sektori i turizmit, veçanërisht akomodimi, është trajtuar me favorizime tatimoreqë nuk zbatohen në industri të tjera. Ndërsa shumica e bizneseve në Shqipëri paguajnë TVSH 20% për shërbimet dhe tatim fitimi 15%, hotelet dhe strukturat akomoduese gëzojnë TVSH-në më të ulët në vend (6%), norma të ulëta tatimore për fitimin (disa kategori me 0% ose 5%), si dhe përjashtime nga taksa të ndryshme vendore.
Këto masa reflektojnë prioritetin strategjik të turizmit në ekonominë shqiptare dhe synojnë rritjen e konkurrueshmërisë së vendit si destinacion turistik në rajon. Bizneset e turizmit përfitojnë nga kjo kosto më e ulët tatimore, duke mundur të ofrojnë çmime më të ulëta për klientët ose të investojnë më shumë në shërbim e cilësi.
Në përmbledhje, bizneset shqiptare të turizmit në 2025 operojnë në një mjedis fiskal me TVSH më të ulët dhe tatim-fitimi të favorizuar krahasuar me rajonin, por njëkohësisht ato kanë mbi supe një detyrim shtesë unik për deklarimin e kapaciteteve dhe arritjen e një pragu minimal zëniesh.
Blogu i mësipërm synon t’u japë strukturave akomoduese një pasqyrë të qartë të detyrimeve (çfarë duhet të bëjnë për të respektuar rregullat e reja) dhe përfitimeve (çfarë lehtësirash fiskale mund të shfrytëzojnë) që ofron kuadri ligjor shqiptar në fushën e turizmit në vitin 2025. Duke u ndërgjegjësuar për këto, bizneset mund të planifikojnë më mirë aktivitetin e tyre, të shmangin penalizimet dhe të maksimizojnë avantazhet që ofron ligji. Në këtë mënyrë, sektori i turizmit do të jetë jo vetëm më i formalizuar, por edhe më i përgatitur për të përballuar konkurrencën rajonale dhe për të ofruar shërbime cilësore ndaj vizitorëve.